Praca z dzieckiem z zespołem Aspergera jest specyficzna, ze względu na jego potrzeby. Uczeń z ZA może być wspaniałym podopiecznym, który jednak będzie potrzebował odpowiedniego wsparcia i zrozumienia w trudnych dla niego sytuacjach.

Wskazówki dla nauczyciela

W przypadku, kiedy w klasie pojawia się uczeń, który ma postawioną diagnozę zespołu Aspergera, powinien mieć możliwość dostosowania wymogów nauczania do jego możliwości, warto rozważyć indywidualny tok nauczania w przypadku przedmiotów sprawiających mu największą trudność,
a także szkoła ma obowiązek zatrudnić nauczyciela wspomagającego, który będzie asystował uczniowi z ZA (przepisy obowiązują od 1 stycznia 2016 r.).
Może też zaistnieć sytuacja, w której określony uczeń, czy uczennica będzie się wyróżniać na tle grupy. Warto wtedy prześledzić zachowanie oraz reakcje jak zachowuje się dany uczeń, aby w przypadku podejrzeń o zespół Aspergera, móc skierować go do poradni psychologicznej na diagnozę.

Zachowania ucznia, które powinny zwrócić uwagę nauczyciela:
– trudności z komunikowaniem się z innymi, inicjowaniem i utrzymaniem konwersacji,
– nieumiejętność lub trudność nawiązywania trwałych relacji z rówieśnikami,
– specyficzne, określone zachowania, czasami przyjmujące charakter obsesji,
– zachowania niepożądane: agresja, wulgaryzmy, nie chęć do stosowania się do poleceń nauczyciela,
– trudność z przyswajaniem i akceptacją norm społecznych,
– nie dbanie o schludność wyglądu, ubrań,
– trudności ze zrozumieniem żartów, metafor, porównań, sarkazmu, ironii,
– brak zainteresowania emocjami innych osób, niewykazywanie empatii,
– możliwa niezgrabność ruchowa,
– nadwrażliwość lub niechęć wobec dotyku,
– wybiórczość pokarmowa,
– wybitne zdolności w określonej dziedzinie, bardzo dobra pamięć.

To przykładowe zachowania ucznia, które powinny zwrócić uwagę nauczyciela. Możliwe, że chłopiec lub dziewczynka uważane za niegrzeczne mogą doświadczać zaburzenia rozwojowego – zespołu Aspergera.

Praca nauczyciela z uczniem z ZA

Praca z uczniem z ZA wygląda trochę inaczej niż z neurotypowym dzieckiem. Warto wziąć pod uwagę specyfikę zaburzenia, jakim jest zespół Aspergera, spróbować poznać jego objawy i ograniczenia jakie z nich wynikają dla konkretnej osoby.

• Przede wszystkim warto, zwracać uwagę na sposób komunikacji z osobą z ZA. Proste, jasne komunikaty, bez ironii, sarkazmu oraz podtekstów będą najlepsze.
• Jako nauczyciel przedstaw jasne zasady funkcjonowania w klasie i szkole.
• Skonstruuj spójny plan zajęć dla ucznia oraz staraj się wychodzić naprzeciw jego potrzebie przewidywalności i rutyny. Uprzedzaj o zmianach w szkole, planie lekcji, przebiegu zajęć.
• Nie zmuszaj osoby z ZA do okazywania uczuć i dzielenia się emocjami, jednak kiedy się już pojawią, nazwij emocje i pochwal ucznia za pozytywne zachowanie, wtedy pokażesz swojemu uczniowi jakie zachowania są pożądane społecznie.
• W przypadku konfliktów z innymi uczniami, próbuj tłumaczyć uczucia jakie może odczuwać uczeń z ZA, a także druga strona konfliktu, dzięki temu emocje staną się bardziej zrozumiałe.
Zwracaj uwagę na ucznia z ZA w klasie, otocz go dyskretną opieką, tak aby nie stał się tematem żartów i kpin ze strony innych uczniów.
Zachęcaj innych uczniów, do interakcji z osobą z ZA. Spróbuj stworzyć atmosferę, która będzie zachęcała do kontaktów między uczniami, będzie pomocna i życzliwa.
Staraj się być cierpliwy i rozumiejący, zawsze pamiętaj o ograniczeniach w sferze społecznej i emocjonalnej jakich doświadcza uczeń z ZA.
Współpracuj z rodzicami, którzy cenią Twoje zdanie i liczą się z Twoją, jak i innych nauczycieli opinią. Dzięki wspólnym wysiłkom, życie ucznia z ZA będzie w szkole o wiele łatwiejsze.

Bibliografia:
Święcicka J. (2010), Uczeń z zespołem Aspergera. Praktyczne wskazówki dla nauczycieli. Kraków, Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”